februari 2020

2020: het jaar van Matthias de Vries

 

Op 9 november 2020 is het precies tweehonderd jaar geleden dat de Nederlandse taal- en letterkundige Matthias de Vries werd geboren. De Vries heeft veel voor de studie van het Nederlands betekend en is onder andere grondlegger van het grootste woordenboek ter wereld, het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Om deze belangrijke wetenschapper te eren roepen wij 2020 uit tot Matthias de Vriesjaar, en lanceren we in samenwerking met de Leidse Universiteit en de stad Leiden verschillende publicaties en evenementen.

 

Meer lezen & agenda

Posters in de klas
 

Bent u docent Nederlands en kan uw klaslokaal wel wat nieuws aan de muur gebruiken? Wij stellen een pakket van vijf informatieve en kleurrijke posters beschikbaar, dat u voor een totaalbedrag van €13,- (inclusief verzendkosten) bij ons kunt bestellen. De posters zijn op A2-formaat en beschrijven kort en duidelijk verschillende onderwerpen die in de lessen Nederlands behandeld kunnen worden, zoals nieuwe woorden, het Woordenboek der Nederlandsche Taal en spelling. Wilt u zo’n posterpakket ontvangen? Stuur dan een mail naar secretariaat@ivdnt.org en vermeld daarin de naam en adresgegevens van de school, contactpersoon, KvK-nummer en BTW-nummer.

Meer lezen & bestellen  

Nieuwe collega: Nicoline van der Sijs


Op 1 februari 2020 is onderzoeker en historisch taalkundige Nicoline van der Sijs bij ons in dienst getreden. Binnen het instituut houdt ze zich bezig met onderzoek en projecten op het gebied van de historische taalkunde, etymologie en dialectologie. Daarnaast is Nicoline hoogleraar Historische taalkunde van het Nederlands in de digitale wereld aan de Radboud Universiteit. Ze publiceerde talloze boeken, is redacteur bij verschillende tijdschriften en is oprichter van een flink aantal veel geraadpleegde databanken.

Lees verder

Slager, beenhakker & vleeshouwer


Begin januari 2020 heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal een eerste versie van DiaMaNT online toegankelijk gemaakt. DiaMaNT staat voor Diachroon seMAntisch lexicon van de Nederlandse Taal. Dit lexicon bevat niet alleen woordbetekenissen maar ook semantische relaties – dat zijn betekenisrelaties – tussen woorden. In de huidige versie kun je voor één begrip alle termen vinden die daarvoor in de periode van ruwweg 1200 tot 2000 in omloop zijn geweest. Voor slager bijvoorbeeld gebruikte men in het verleden ook de woorden beenhouwer, beenhakker en vleeshouwer. En kunt u achterhalen hoeveel synoniemen er zijn voor liefde?

Meer lezen & zoeken in DiaMaNT

Nokay


Mixwoord van Engels no en okay; een uitdrukking van afkeuring en instemming tegelijk.

Neologisme van de week

Neerlandistiekdagen 6 & 7 maart


Op vrijdag 6 en zaterdag 7 maart 2020 vinden de eerste Neerlandistiekdagen plaats in Leiden, een initiatief van de Raad voor Neerlandistiek. Vrijdag is de academische dag, die in het teken staat van onderwijs en onderzoek. Het programma op zaterdag is gericht op het grote publiek. Zo geeft INT-taalkundige Tanneke Schoonheim een rondleiding door de stad met extra aandacht voor Matthias de Vries, is er een panel over hedendaagse hiphop met een bijdrage van INT-taalkundige Vivien Waszink en geeft onze nieuwe collega Nicoline van der Sijs een toelichting op de nieuwste digitale onderzoeksmethoden.

Meer lezen & aanmelden

Bakkebaard


Matthias de Vries had imposante bakkebaarden. Maar waarom heten ze zo? Hebben ze iets te maken met ‘bakken’, in een pan?

Woordbaak

Profielwerkstuk taalkunde

 

Op zoek naar een geschikt taalonderwerp voor een profielwerkstuk? Op de website Profielwerkstuk Taalkunde zijn verschillende toolkits te downloaden die leerlingen op weg helpen. Een van die toolkits gaat over neologismen (nieuwe woorden) en is gemaakt in samenwerking met INT-taalkundige Vivien Waszink. Daarnaast is er op onze eigen website informatie te vinden voor wie een profielwerkstuk wil schrijven over historische taalkunde. Op 4 maart wordt op de Hogeschool Leiden een speciale Profielwerkstukmarkt  georganiseerd, waaraan het INT samen met het Taalmuseum deelneemt.

Bisex


Julius Caesar, de Romeinse politicus en veldheer die in 44 v.Chr. vermoord werd, bezorgde ons de bisex.

Terug in de taal

Medische Termen Belgisch-Nederlands


Nieuw in onze catalogus met taalmaterialen: een lijst met een groot aantal Nederlandstalige medische termen die in België of in Nederland worden gebruikt. De termen zijn afkomstig uit verschillende gebruiksregisters. Het zijn voornamelijk woorden en uitdrukkingen uit de omgangstaal met betrekking tot gezondheid en ziekte, algemene medische termen voor communicatie tussen artsen en patiënten en ook specialistische medische termen die beroepsbeoefenaren in de zorg onderling gebruiken. De Medische Termen Belgisch-Nederlands kunt u (na inloggen) gratis downloaden van onze website.

Meer lezen & downloaden

Lancering website Middelnederlands.nl


Op 1 april 2020 wordt op het Meertens Instituut in Amsterdam de website Middelnederlands.nl officieel geopend. Op de website staan honderden kaarten van Nederlandse woorden, woordgroepen en woorddelen. Ze dateren uit de 13e en de 14e eeuw en geven vaak belangrijke aspecten van de dialecten uit die tijd weer. Het is het eerste zo uitvoerige overzicht van het middeleeuwse dialectlandschap. De website is gemaakt op het Meertens Instituut, en voor de dertiende eeuw is gebruik gemaakt van materiaal van het Instituut voor de Nederlandse Taal, met name van het Corpus Gysseling.

Lees meer op Neerlandistiek.nl

Meer nieuws

Redactie: Laura van Eerten