Categorieën
Woordbaak

Wat is er bitter aan een bitterbal?

Pinda’s, blokjes kaas en worst, het is allemaal leuk, maar een flinke schaal met gloeiend hete bitterballen zorgt in Nederland toch voor het ultieme feestgevoel. Maar waarom worden deze gepaneerde balletjes met ragoutvulling eigenlijk bitterballen genoemd? Ze smaken toch hartig, niet bitter?

Het woord bitter in bitterbal verwijst inderdaad niet naar de smaak van de balletjes zelf, maar naar de smaak van het drankje waarbij ze oorspronkelijk geserveerd werden. Dat was namelijk een glaasje jenever of kruidenlikeur. Vanwege de licht bittere smaak heette zo’n drankje ook wel een bittertje. De ragoutballetjes maakten deel uit van een assortiment aan kleine hartige hapjes dat bij zo’n bittertje geserveerd werd.

Croquetjes

De bij het bittertje geserveerde hapjes werden vervolgens bittergarnituur genoemd, met als meest specifieke vertegenwoordiger het gefrituurde balletje, dat de naam bitterbal kreeg. Bitterballen lijken iets te zijn van direct na de Tweede Wereldoorlog. In een kookboek uit 1951 wordt nog expliciet uitgelegd dat het “kleine ronde croquetjes” zijn, waaruit we kunnen opmaken dat dit toen geen algemeen gangbare kennis was.