Categorieën
Gelegenheidswoordenboekjes

Selfictionary

Van ‘brilfie’ tot ‘stemfie’: de selfie zet aan tot creativiteit, niet alleen in het soort foto’s, maar ook in de woorden daarvoor. Een verzameling selfie-woorden.

Zoveel mensen, zoveel selfies. Selfie hebben we uit het Engels geleend. In 2013 werd het tot woord van het jaar uitgeroepen. Een selfie is een zelfportret gemaakt met een digitale camera of een mobiele telefoon. We maken ze al een tijdje, maar de laatste tijd duiken er steeds weer nieuwe typen selfies op. Tijd voor een selfictionary dus, een woordenboekje van selfietermen.

selfie

foto die iemand van zichzelf maakt, meestal met de camera op armlengte gehouden of via een spiegel, om die vervolgens op socialemediasites als Facebook en Instagram te zetten, meestal in een speciale pose, bijvoorbeeld met getuite lippen of in een andere verleidelijke pose.

aftersexselfie

foto die stellen van zichzelf maken gelijk nadat ze seks hebben gehad; selfie die stellen maken gelijk na de seks.

alaafie

foto die iemand van zichzelf maakt tijdens carnaval; carnavaleske selfie.

archeoselfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een archeologische vondst; selfie met een archeologische vondst.

balfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een bal; selfie met een bal. T-Mobile lanceerde deze actie in het kader van het WK-voetbal: degene die de leukste balfie maakt wint een reis naar Brazilië.

bananenselfie

foto die van iemand zichzelf maakt met een banaan; selfie met een banaan. De bananenselfie is een selfie met een boodschap: met de bananenselfie protesteer je tegen racisme. Barcelonaverdediger Dani Alves kreeg een banaan toegeworpen tijdens een wedstrijd. Hij was niet de eerste die dat overkwam: dit gebeurt al jaren bij voetballers met een donkere huidskleur. Alves vatte het laconiek op en nam een hap van de banaan; zijn teamgenoot Neymar postte daarop een selfie met een banaan op Instagram en riep anderen op ook een bananenselfie tegen racisme te maken, met de hashtags #weareallmonkeys of #saynotoracism. De oproep kreeg massaal navolging, ook van veel collega-voetballers.

Becelfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een kuipje Becel; selfie waarop iemand in de supermarkt poseert met Becel.

belfie

bum selfie; een zelfportret van iemands achterwerk.

brelfie

foto die een moeder van zichzelf maakt terwijl ze borstvoeding geeft. Brelfie is een combinatie van breastfeeding en selfie.

brilfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een bril op; selfie van een brildrager. Op 8 april was het De Dag van de Bril, en werden brildragers aangespoord een selfie te maken met hun bril op. Op Twitter was de hashtag #brilfie vervolgens gauw gevormd. Brilfie is een mixwoord van het woord bril en de verkorting –fie, uit selfie.

(book)shelfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een gevulde boekenplank of boekenkast op de achtergrond; selfie voor een plank met boeken.

Brulfie

foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij brullend het Nederlands voetbalelftal aanmoedigt; selfie van een brullende Oranjesupporter. Veronica Magazine organiseert een wedstrijd: wie het leukst brullend op deze WK-selfie staat, wint een strandvakantie naar Brazilië.

doehetselfie

(van Hornbach/Praxis): foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij aan het doe-het-zelven is. Bouwmarkt Hornbach en Praxis riepen klanten op een doehetselfie in te sturen: de leukste selfies worden beloond met klustegoed.

Brilfie, schermfie, stemfie en doe-het-selfie zijn selfies waarin ook Nederlandse woorden gebruikt worden. Het laatste stukje van de eerste drie woorden is –fie,een verkorting van selfie en in het doe-het-selfie wordt het hele woord selfie gebruikt, waarin self hetzelfde klinkt als zelf uit doe-het-zelf.

drelfie

foto die iemand van zichzelf maakt als hij dronken is; selfie van een dronken iemand; in drelfie herkennen we de dr– van drunk of drunken, en hierin is –elfie als verkorting van selfiegebruikt.

(someone)elsie

foto die iemand anders van jou maakt en die vervolgens op sociale mediasites gedeeld wordt. In het woord elsie zit het Engelse woord else.

Excelfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een Excelbestand geopend op de achtergrond; selfie met een Excelbestand geopend op de achtergrond. Een Excelfie is een typische kantoorselfie.

felfie

foto die iemand van zichzelf maakt met daarop ook een of meer boerderijdieren; selfie met boerderijdieren. Felfie is een mixwoord van de Engels woorden farm en selfie. Het maken van felfies of farmselfies is een nieuwe rage. De animalselfie is ook een soort felfie: het is, wat algemener, een selfie met dieren erop, maar dan niet alleen boerderijdieren, maar ook andere dieren: er zijn bijvoorbeeld ook catfies, cowfies, dogfies en fishfies en zelfs camelfies en zoofies (selfie met een dier in de dierentuin).

flater(sel)fie

foto die iemand van zichzelf maakt op een moment dat het even niet meezit. Vaak belichten selfies de positieve kant van een persoon, daarom riep Marijke Lemmers (eindredacteur van VROUW magazine) op om niet alleen maar ‘best of’-versies van onszelf te delen op de sociale media maar ook flaterfies te posten van bijvoorbeeld mislukte kookkunsten, opvoedblunders of huilbuien.

footsie

foto die iemand van zijn eigen voeten maakt; selfie van de eigen voeten.

GlobalSelfie

foto die iemand van zichzelf maakt ter ere van Earth Day. NASA riep op 22 april 2014 iedereen op om naar buiten te stappen en een selfie te maken, waar dan ook op aarde.

groufie

selfie van een groep personen. Groufie is gevormd uit het Engelse woord group en selfie. De groufie kwam in het nieuws door de lancering van de Huawei Ascend P7: een nieuwe smartphone die deze week in Nederland in de winkels komt te liggen. Het is de eerste smartphone met een 8-megapixel frontcamera. Hiermee kunnen selfies in hoge resolutie geschoten worden, en door de panoramafunctie zou de camera uitermate geschikt zijn om group selfies oftewel groufies mee te maken.

De meeste typen selfies zijn gevormd uit Engelse woorden, en het einde van het woord is meestal een gedeelte van het woord selfie. Dat stukje verschilt, soms is het –fie, soms –elfie en soms –ie. Ook deze vormingen zijn meestal een mix van twee woorden, al is het andere basiswoord meestal niet gelijk te herkennen, omdat er soms maar één letter uit dat woord wordt gebruikt.

healthie

foto die iemand van zichzelf maakt tijdens het sporten of het eten van iets gezonds; selfie tijdens een gezonde bezigheid.

helfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een nieuw of opvallend kapsel; selfie waarop iemand zijn kapsel laat zien. Helfie is verkort uit Engels hairstyle selfie of hair selfie. Helfie heeft ook een andere betekenis: foto die iemand van zichzelf maakt waar iemand maar voor de helft opstaat; selfie van de helft van iemands gezicht.

helpie

foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij of zij vrijwilligerswerk doet; selfie van een vrijwilliger. Helpie is gevormd uit de woorden help en selfie. De Rotterdamse hoogleraar Lucas Meijs riep op 13 maart twitteraars op om een helpie te maken in het kader van de vrijwilligersactie NL Doet. Eerder was de helpie al ’trending’ onder Amerikaanse twitteraars.

kanselfie

foto die een dominee van zichzelf maakt vanaf de kansel, met kerkgangers op de achtergrond. De EO riep onlangs op tot het maken van kanselfies.

meselfie

foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij een mobiele telefoon vasthoudt waarop een selfie staat; selfie van een selfie.

museumselfie

foto die iemand van zichzelf maakt in een museum; selfie in een museum. Op 22 januari 2014 was het Museum Selfie Day.

nelfie

foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij of zij naakt is; selfie van een naakt persoon. Nelfie is gevormd uit de woorden nude en selfie.

no-make-upselfie

foto die iemand, meestal een beroemde vrouw, van zichzelf maakt zonder make-up. De organisatie Cancer Research UK (de Britse tegenhanger van het Nederlandse KWF) riep vrouwen op dit type selfie te maken. Deze selfie had ook nog een verdere bedoeling: met de selfies werd geld opgehaald voor kankeronderzoek. De #nomakeupselfie sloeg aan.

okselfie

foto die iemand van zichzelf maakt van zijn of haar gladgeschoren oksels; selfie met gladgeschoren oksels. Omdat de klemtoon in oksel niet op de laatste lettergreep ligt, is deze selfie niet zo soepel uit te spreken.

Oranjeselfie

selfie met spelers van het Nederlands elftal. In november 2014 zette Leroy Fer een foto samen met acht andere donkere spelers van het Nederlands elftal op Instagram. Later werd de foto ook op Facebook gedeeld. De Oranjeselfie kwam vervolgens in het nieuws omdat verschillende mensen racistische teksten bij de foto hadden geplaatst. Het Openbaar Ministerie legde de daders een boete op van 360 euro.

pelfie

pillow selfie; foto die (een bekend) iemand van zichzelf maakt in bed, net nadat hij of zij wakker is geworden. De term is bedacht door website the Sun en is inmiddels een trend onder sterren.

phonie

foto van iemand die een telefoon ophoudt met op het scherm het gezicht van iemand anders, meestal een beroemdheid. Fotografieblogger Dan Rubin werd gevraagd om een opvolger te verzinnen voor de selfie en hij bedacht de phonie, die dus eigenlijk geen selfie is omdat iemand anders de foto maakt. Zijn we selfiemoe aan het worden?

saaifie

foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij of zij zich enorm verveelt. De saaifie is bedacht door Jordi van de Bovenkamp (Boomerang Create) en werd in korte tijd trending op Twitter.

sailfie

foto die iemand van zichzelf maakt op een zeilboot; selfie op een zeilboot.

sambaselfie

foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij of zij met vrienden op ludieke wijze de Oranjekoorts viert. De firma Heineken lanceerde deze actie in aanloop naar het WK-voetbal in Brazilië. In het woord sambaselfie verwijst samba naar de uit Brazilië afkomstige moderne dans.

schermfie

foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij voor een tv zit; selfie voor een tv of een ander beeldscherm.

De hashtag #selfiegame was een tijdje trending op Twitter: het ging om een soort wedstrijd om zo bijzonder mogelijke selfies te maken. Bijvoorbeeld door de selfie te combineren met een andere social mediarage zoals planking.

selfiebombing

iemands selfie ‘verpesten’ door plotseling ook in beeld te springen. Het woord selfiebombing is gevormd naar analogie van het woord photobombing.

selfiestick

(uitschuifbaar) statief om een selfie mee te maken. Selfiestick werd verkozen tot Van Dale Woord van het Jaar 2014 in de categorie sport & amusement.

selfitis

ziekelijke neiging om selfies te maken. Het woord selfitis is gevormd uit het woord selfie en het achtervoegsel –itis, dat in medische vaktaal meestal een bepaalde ontsteking aanduidt. Op 14 april verspreidde De Telegraaf dit bericht, dat ook in andere media overgenomen werd. De Amerikaanse gezondheidsinspectie APA zou dit ziektebeeld onderzocht hebben en met de term gekomen zijn. Later bleek het nieuws niet waar te zijn en de aandoening niet officieel te bestaan, maar dat maakt niet zoveel uit: het woord zingt intussen wel rond.

selfnie

selfie waar de maker zelf niet of niet helemaal op staat. Journaliste Lara Rense bedacht de selfnie in december 2013, de week dat er in de Filipijnen een verbod kwam om selfies te maken in de door orkaan Haiyan getroffen gebieden. Omdat een selfnie juist geen foto is die je van jezelf maakt is het eigenlijk geen type selfie, maar wel een woord dat gebaseerd is op de vorm van selfie.

sellofie

foto die iemand van zichzelf maakt met plakband over zijn hoofd geplakt; selfie van iemand met plakband over zijn hoofd. De Engelse studente Lizzy Durley kwam op het idee dit type selfie te maken, nadat ze de film Yes Man zag. In die film plakt Jim Carrey plakband op zijn gezicht. Durley maakte de foto vooral uit protest: ze is de selfierage beu. Sellofie is een mixwoord van de Engelse woorden Sellotape, een Brits plakbandmerk, en selfie.

shadowselfie

foto die iemand van zijn of haar eigen schaduw maakt; selfie van eigen schaduw.

shoefie

foto die iemand van zijn eigen schoenen maakt; selfie van de eigen schoenen. De shoefie is, net als de footsie, een type selfie waarop iemands gezicht ontbreekt

Kritiek is er ook op de vorm van het woord selfie: die vinden sommigen te Engels. Daarom wordt ook, vrij krampachtig, zelfje gebruikt. Tot nu toe slaat dit woord nog niet erg aan. Otofoto werd ooit als alternatief verzonnen door Kees van Kooten.

smelfie

foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij iets vies ruikt, meestal als iemand anders een wind heeft gelaten; selfie van iemand die iets vies ruikt. In het woord smelfie herkennen we een stukje van het Engelse woord to smell. In maart 2015 ontstond er een nieuwe hype rondom het woord. De Australische komiek Adam Hills plaatste een foto van zichzelf op Twitter met de vuile luier van zijn dochter. “Real men change nappies #smelfie”, luidde het bijschrift. De komiek hoopt op deze manier zo veel mogelijk vaders aan te moedigen om hun kinderen te verschonen. Andere vaders reageerden vervolgens massaal op de tweet door zelf ook een smelfie te maken.

solfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een soldaat erbij; foto die een soldaat van zichzelf maakt; selfie van een soldaat.

spelfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een moeilijk woord dat toch goed gespeld is. Weer eens wat anders dan foto’s van fout gespelde woorden. Dit type selfie bestaat nog niet, wie maakt de eerste? (Spelfie werd al eerder gebruikt voor sponsored selfie, speaker selfie en spoiler selfie.)

stemfie

foto die iemand van zichzelf maakt tijdens het stemmen in een stemhokje; selfie in een stemhokje. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 waren stemfies korte tijd een rage.

suarezie

foto die iemand van zichzelf maakt terwijl hij iemand anders bijt; selfie van een bijtend persoon. Het woord suarezie is een mixwoord van de naam Suarez en het woord selfie. Uruguayaanvaller Luis Suárez beet in de WK-wedstrijd tegen Italië de verdediger Giorgio Chiellini.

telfie

foto die iemand van zichzelf maakt op het toilet; selfie op het toilet.

upsidedownselfie

foto die iemand van zichzelf maakt waar hij of zij ondersteboven op staat; ondersteboven selfie.

welfie

de workout selfie, een selfie gemaakt tijdens het sporten, wordt ook wel gelfie, gym selfie, genoemd.

zelfje

Nederlandse vorm voor selfie.

zelfmoordselfie

foto die iemand van zichzelf maakt met een suïcidaal persoon op de achtergrond, bijvoorbeeld iemand die op het punt staat van een brug te springen. Beter bekend als het Engelse suicide selfie.

zwerfie

foto die iemand van zichzelf maakt als hij of zij een stuk zwerfvuil opraapt; selfie met opgeraapt stuk zwerfvuil.

Ontbreken er selfies in deze lijst? Stuur een tweet met het woord naar @ivdnt met de hashtag #selfictionary, of mail naar servicedesk@ivdnt.org. Vermeld bij het woord een RT, een citaat of link. Wij vullen de lijst dan verder aan.

De #spelfie hebben wij nog niet ontdekt. Wie maakt de eerste?